Tuesday, December 31, 2019

Is ealaín é tine mhalldóite a fhadú...



An bhfuil rud níos cuí nó níos tráthúla a bheith idir lámha ag an duine ar Oíche Chinn Bliana ná tairngreacht – ar na saolta seo, ach go hairithe?


Is amhlaidh go bhfuil an leabhar úd – d'fhéadfaí an aidiacht "iomráiteach" a chur leis sin idir an dá linn – le Proinsias Mac a' Bhaird á léamh agam faoi láthair agus an-sult á bhaint agam as. Bhain mé an-taitneamh cheana féin as an gcéad leabhar, Rún an Bhonnáin, a d'fhoilsigh Prionsias tamall de bhlianta ó shin.

Chun na fírinne a rá, táim ag iarraidh gan an t-úrscéal is déanaí seo a alpadh siar go ró-chíocrach – cé gur fiordheacair é diúltiú don chathú sin – ach fomhar shaothar an údair a bhaint go breá réidh. I bhfocal eile: tá sé de rún agam tine mhalldóite a dhéanamh de agus an tine mhalldóite sin a fhadú.

Tine mhalldóite a fhadú? Níor luaithe na focail sin scríofa agam ná gur rith sé liom go bhfuil débhríocht éigin a chiglíonn an intinn ag baint leis an bhfocal "fadú" sa chomhthéacs sin. Ní chuirfeadh sé ionadh orm dá mbeadh an tsanasaíocht chéanna i gceist (i gcás fadú agus fadú) – cé gur saothar in aisce é dul i muinín an Uasail Mhic a' Ghille Bhàin sa chás seo.

Fós féin, is breá liom an débhríocht seo a shamhlaím le "fadú", mar nach tine mhalldóite an saol féin – ach go háraithe má tá aois áirithe slánaithe ag an duine – a ndéantar iarracht gan stad é a fhadú?

Agus cad faoin saol mór féin? Nach é an tine mhalldóite is mó atá le fadú againn? I bhfianaise a bhfuil ag tarlú i gcúrsaí aeráide le blianta beaga anuas áfach, is deacair é a shéanadh go bhfuil tús curtha leis an Rince Mór ar an mBolcán. Mar is eol dúinn, is é an leigheas is fearr ar an scéal dar leis an lucht pobalach ná na súile a dhúnadh go dlúth, col a ghlacadh leosan a thugann an fhadhb faoi deara agus leanúint ar aghaidh leis an rince chéanna faoi mar a bheifí ar mire.

Chun filleadh ar ais ar na téamaí "tairngreacht" agus "Oíche Chinn Bliana": an bhfuil rún na hAthbhliana agam i mbliana? Bhuel, níl mar táim éirithe as an nós sin ach déanfaidh mé, ina ionad sin, tairngreacht (nó dhó):
1.       Léifidh mé níos mó leabhar (faoi mar a dhéanainn tráth den saol)
2.       Freastalóidh mé ar níos mó ceolchoirmeacha (táim éirithe an-leisciúil le fada ina thaobh sin)

Agus an dtiocfaidh tuar faoina tairngreachtaí sin? Dá mbeinn chun geall a chur, roghnóinn an tairngreacht féin. Is é sin le rá, chomh fada is atá aon rud cinnte, agus dá fheabhas a fhadfaidh mé an tine mhalldóite siúd a thuasluaigh mé ar dtús, ní fada go mbeidh Tairngreacht léite agam.

Ar thaobh amháin, beidh tine mhalldóite amháin agam nach mbeidh infhadaithe a thuilleadh, ach ar an taobh eile, nach tús maith, leath na bliana?

Athbhliain faoi shéan agus faoi mhaise dhaoibh!

Wednesday, July 18, 2018

Leabhar nua eile foilsithe agam i mbliain seo na Gaeilge...





Tá leagan Béarla den leabhar i nGearmáinis dar dteideal GÄLISCHE LIEDER: Irland - Schottland - Insel Man a d'fhoilsigh mé mar ríomhleabhar dhá mhí ó shin ar fáil anoisin Amazon: GAELIC SONGS: Ireland - Scotland - Isle of Man. Séard atá sa leabhar seo ná aistriúcháin go Béarla ar amhráin thraidisiúnta sa trí theanga ghaelacha (an Ghaeilge, Gaeilge na hAlban agus an Mhanainnis). Breis agus seachtó amhrán atá sa bhailiúchán seo. Ní aistriuchán focal-ar-fhocal tríd síos den leabhar Gearmáinise atá sa leagan Béarla de mar tá an dara leabhar curtha in oiriúint don chúlra Béarla, maidir leis na caibidlí sa chéad chuid den leabhar ach go háirithe.

Sa dara cuid den leabhar atá na hamhráin agus sa chéad chuid tá 13 caibidil le heolas cúlra faoina hamhráin, faoi ghnéithe éagsúla de na hamhráin, faoi stair na dteangacha gaelacha agus faoi chultúr & stair na dtíortha gaelacha. 
ar shampla:
Tá an cur chuige céanna i gceist maidir leis na hamhráin: chomh maith le haistriúchán coitianta, tá aistriúchán focal-ar-fhocal sa leabhar de gach amhrán agus é sin ar mhaithe le heolas níos cruinne faoi théacs an amhráin agus tuiscint éigin ar struchtúr na teanga a thabhairt don léitheoir. Thairis sin, más mian le duine amhrán a fhoghlaim agus é a chanadh is fusa é sin a dhéanamh má thuigeann an duine sin na focail aonair. Tugtar nasc idirlín ag tús an dara chuid faoinar féidir taifeadadh de gach véarsa a chloisteáil atá labhartha go mall le sos gearr idir gach focal agus an focal a leanann é. Luaitear teideal de thaifeadadh proifisiúnta ag tús gach amhrán a bhfuil an leagan de na liricí a úsáidtear ann sách cosúil leis an leagan sa leabhar.
Sampla d'aistriúchán coitianta:

Sampla d'aistriúchán focal-ar-fhocal:


LIOSTA NA N-AMHRÁN:

Trasna na dTonnta

Eibhlín, A Rúin

Beidh Aonach Amárach

Óró mo Bháidín

Báidín Fheidhlimí

Déirín Dé

Fáinne Geal an Lae

Tá ina Lá

Cad É Sin don Té Sin

Cúnla

Téir Abhaile Riú

Ag Críost an Síol

Bean Pháidín

Buachaill Ón Éirne

Cailleach an Airgid

An Bóithrín Buí

An Poc ar Buile

Óró, Sé Do Bheatha Abhaile

Dúlamán

Cill Chais

Cá Rabhais ar Feadh an Lae Uaim?

Dónal agus Mórag

An Raibh Tú ag an gCarraig

Preab San Ól

Éamonn an Chnoic

Mo Ghile Mhear

Úrchnoc Chéin Mhic Cháinte

Mná na hÉireann

Iníon an Fhaoit ón nGleann

Róisín Dubh

Táimse i M' Chodladh

An Droighneán Donn

Na Connerys

Sliabh na mBan

Ar Choinleach Glas an Fhómhair

Amhrán na Trá Báine

Ar Éirinn Ní Neosfainn Cé hÍ

Úirchill an Chreagáin

Im' Aonar Seal

Barr an tSléibhe

Ar Bhruach na Carraige Báine

An Cailín Aerach

A Spailpín, A Rúin

Sadhbh Ní Bhruinnealla

Dónall Óg

Amhrán Mhuinse

An Bonnán Buí

An Chúilfhionn

Seán Ó Duibhir an Ghleanna

Bánchnoic Éireann Ó

An Cailín Rua

Amhrán na Leabhar

An Droimeann Donn Dílis

(Eanach Dhúin) Anach Cuan

An Spailpín Fánach

Siúil, A Rún

Slán agus Beannacht le Buaireamh an tSaoil

Bheir Mi O

Fhir A' Bhàta

Chuir M'Athair Mise Dhan Tigh Charraideach

Agus Hò Mhòrag

Canan nan Gael

Fionnghuala

Dèan Cadalan Sàmhach

Chì Mi na Mòrbheanna

Uiseag Bheag Dhearg na Mòna Duibh

O Teannaibh Dlùth is Togaibh Fonn

Ailean Duinn

Mhic Iarla nam Bratach Bàna

Am Bratach Bàna

A' Bhratach Bhàn

Arran Oie Vie

Ushag Veg Ruy

Sunday, May 20, 2018

Leabhar nua foilsithe agam i mbliain seo na Gaeilge...



(Irisch gehört uns allen.)


Tá leabhar i nGearmáinis dar dteideal GÄLISCHE LIEDER: Irland - Schottland - Insel Man foilsithe agam mar ríomhleabhar in Amazon. Séard atá sa leabhar seo ná aistriúcháin go Gearmáinis ar amhráin thraidisiúnta sa trí theanga ghaelacha (an Ghaeilge, Gaeilge na hAlban agus an Mhanainnis). Breis agus seachtó amhrán atá sa bhailiúchán seo. 

Sa dara cuid den leabhar atá na hamhráin agus sa chéad chuid tá 13 caibidil le heolas cúlra faoina hamhráin, faoi ghnéithe éagsúla de na hamhráin, faoi stair na dteangacha gaelacha agus faoi chultúr & stair na dtíortha gaelacha. 

Mar shampla:
Chomh maith le haistriúchán coitianta, tá aistriúchán focal-ar-fhocal sa leabhar de gach amhrán agus é sin ar mhaithe le heolas níos cruinne faoi théacs an amhráin agus tuiscint éigin ar struchtúr na teanga a thabhairt don léitheoir. Thairis sin, más mian le duine amhrán a fhoghlaim agus é a chanadh is fusa é sin a dhéanamh má thuigeann an duine sin na focail aonair. Tugtar nasc idirlín ag tús an dara chuid faoinar féidir taifeadadh de gach véarsa a chloisteáil atá labhartha go mall le sos gearr idir gach focal agus an focal a leanann é. Luaitear teideal de thaifeadadh proifisiúnta ag tús gach amhrán a bhfuil an leagan de na liricí a úsáidtear ann sách cosúil leis an leagan sa leabhar.
Sampla d'aistriúchán coitianta:

Sampla d'aistriúchán focal-ar-fhocal:



LIOSTA NA N-AMHRÁN:

Trasna na dTonnta

Eibhlín, A Rúin

Beidh Aonach Amárach

Óró mo Bháidín

Báidín Fheidhlimí

Déirín Dé

Fáinne Geal an Lae

Tá ina Lá

Cad É Sin don Té Sin

Cúnla

Téir Abhaile Riú

Ag Críost an Síol

Bean Pháidín

Buachaill Ón Éirne

Cailleach an Airgid

An Bóithrín Buí

An Poc ar Buile

Óró, Sé Do Bheatha Abhaile

Dúlamán

Cill Chais

Cá Rabhais ar Feadh an Lae Uaim?

Dónal agus Mórag

An Raibh Tú ag an gCarraig

Preab San Ól

Éamonn an Chnoic

Mo Ghile Mhear

Úrchnoc Chéin Mhic Cháinte

Mná na hÉireann

Iníon an Fhaoit ón nGleann

Róisín Dubh

Táimse i M' Chodladh

An Droighneán Donn

Na Connerys

Sliabh na mBan

Ar Choinleach Glas an Fhómhair

Amhrán na Trá Báine

Ar Éirinn Ní Neosfainn Cé hÍ

Úirchill an Chreagáin

Im' Aonar Seal

Barr an tSléibhe

Ar Bhruach na Carraige Báine

An Cailín Aerach

A Spailpín, A Rúin

Sadhbh Ní Bhruinnealla

Dónall Óg

Amhrán Mhuinse

An Bonnán Buí

An Chúilfhionn

Seán Ó Duibhir an Ghleanna

Bánchnoic Éireann Ó

An Cailín Rua

Amhrán na Leabhar

An Droimeann Donn Dílis

(Eanach Dhúin) Anach Cuan

An Spailpín Fánach

Siúil, A Rún

Slán agus Beannacht le Buaireamh an tSaoil

Bheir Mi O

Fhir A' Bhàta

Chuir M'Athair Mise Dhan Tigh Charraideach

Agus Hò Mhòrag

Canan nan Gael

Fionnghuala

Dèan Cadalan Sàmhach

Chì Mi na Mòrbheanna

Uiseag Bheag Dhearg na Mòna Duibh

O Teannaibh Dlùth is Togaibh Fonn

Ailean Duinn

Mhic Iarla nam Bratach Bàna

Am Bratach Bàna

A' Bhratach Bhàn

Arran Oie Vie

Ushag Veg Ruy