Saturday, November 27, 2010

cóilíneacht an úis...?

An "t-éacht" is déanaí ó ainrialtas na hÉireann?

Thursday, November 25, 2010

suas an swanee...


Mar sin, ná bítear ró-dhian ar Oileán na Naomh agus na nOllamh, ná ar an knave agus a easair fholamh!

Wednesday, November 24, 2010

an maolódh úsáid na gaelainne an buille...?

Dá mbeadh iachall curtha ar bhithiúnaigh na mbeart mór airgid in am trátha a ndrochghnóthaí a dhéanamh trí Ghaelainn, ní bheadh tír na hÉireann sa staid ina bhfuil sí.

Dála an scéil, da gcuirfí anois na fíricí searbha os comhair an phobail trí mheán na Gaelainne amháin, an maolódh sin an buille, dar libh?

Nó an mbeadh an baol ann gurbh fhearr a thuigidís an Ghaelainn ná caint dubhfhoclach an f(h)ósTaoisigh?

Tuesday, November 23, 2010

angela merkel a dó: léaró dóchais do fhianna fáil...?


Bhíos ag léamh ar an idirlíon inniu go raibh Máire Ní Ainifín i measc na ndaoine a bheidh san iomaíocht nuair a roghnófar an té a bheidh le teacht i gcomharbacht ar Bhrian Ó Comhain mar cheannaire ar Fhianna Fáil.

Ní drochrogha a bheadh inti ón méid atá ar eolas agam fúithi.

Tá scoth na Gaelainne aici agus is slat tomhais maith é sin, dar liom, agus cruthúnas san áireamh go bhfuil cumas agus intleacht ag an duine i gceist agus go bhfuil níos mó ná an cur-i-gcéill coitianta taobh thiar den ghnáth bla-bla-bla an pholaiteora.

Nuair a roghnaíodh Angela Merkel deich mbliana ó shin mar cheannaire ar pháirtí an CDU ba mar réiteach eatramhach a deineadh é...

Mar is eol, tá sí fós ina ceannaire ar an bpáirtí agus ina Seansailéir na Gearmáine san áireamh.

Ní fheicim faoi láthair aon duine eile i bhFF a bheadh chomh láidir le Máire.

Ach chaithfeadh sí ruaig a chur ar na bó-airí go léir atá thart timpeall uirthi sa pháirtí.

Sunday, November 21, 2010

versailles gan chogadh...


Is léir óna bhfuil ar fáil cheana féin ar an idirlíon gur scéal é an ghéarchéim fiachais in Éirinn a bpléifear leis ar chaoi a bheidh gáifeach go leor sa phreas Gearmánach amárach, fiú amháin in Der Spiegel.

Ach aisteach go leor, is ó dhá nuachtán atá níos giorra don chóras airgid agus do bhunaíocht an chaipitil a thagann ailt nach mbeifeá ag súil leo uathu.

Cuireann an Handelsblatt fainic ar Sheansailéar Merkel gan a bheith ró-dhian ar na tíortha atá i dtrioblóidí faoi láthair.

"Coigilt agus píonós, sin iad eochairfhocail an tSeansailéara. Agus cloíonn sí go diongbháilte leis an deachtráiteas sin. (Léireofar san alt seo) an fáth go dtéann polasaí na déine de chuid Merkel i leith na stát leis na fiacha móra chun aimhleasa na Gearmáine féin."

Ansin cuireann údar an ailt ráiteas stairiúil i gcuimhne don léitheoir:

“Táim cinnte de nach bhfuil an dara rogha ag pobal ár dtíre ach a thuiscint cé chomha casta agus atá cúrsaí, in ionad claontachta, feirge agus mothúchán láidir a bheith mar threoir acu. Braitheann todhchaí an domhain uilig air go measaimid na cúinsí i gceart. Cé hiad na príomhtosca? Cad ba chóir a dhéanamh?”


Ráiteas de chuid George Marshall atá i gceist ón mbliain 1947 nuair a bhí an pobal sna tíortha buacha ag éileamh go mbainfí díoltas as an nGearmáin. D'éirigh le Marshall a chur i bhfeidhm gur tugadh cabhair don tír ina ionad.

Is é "Versailles gan chogadh" teideal an ailt. Tugann an t-údar an rabhadh freisin gan nimh a chur san fheol Eorpach, rud a fhéadfadh a tharlú go héasca dá gcaithfí go ró-gharbh leis na tíortha úd leis na fiacha móra. Meabhraíonn sé freisin gur chomharsanacht na naimhde a bhí san Eoraip le fada an lá go dtí gur réitíodh an fhabhb i gcomhthéacs an Comhphobail Eorpaigh.

Ba mhaith le halt sa FAZ cúlra na ceiste a thabhairt chun solais. Maíonn údar an ailt go bhfuil éirithe leis na bancanna móra amhail Deutsche Bank géarchéim na mbancanna a thiontú i ngéarchéim do na cáiníocóirí. Luann sé saineolaithe sa Ghearmáin nach gcreideann go raibh de riachtanas ag Éireann ar chor ar bith dul faoi scáth ainnis na cabhrach faoi láthair agus gurbh iad na bancanna móra ba chúis leis gur cuireadh iachall ar an tír faoi dheireadh an beart sin a dhéanamh. Is deis é do na bancanna a mbrabús a chosaint agus gnó nua a chruthú as na cúinsí nua.

Ach nach é, i ndeireadh na dála, rialtas
na hÉireann féin a chuir muintir na hÉireann i mbéal na práinne seo a ligeann do na boic mhóra teacht i dtír orthu anois?

an rud ba mhinic...

Bhíos ag trácht ar thurnamh na Democrazia Cristiana le déanaí.

Ní go hiomlán gan bhua a bhíodh ré na Democrazia Cristiana, áfach.

Mar shampla, ní n-éireodh duine riamh bréan de phríomh-aire na hIodáile nuair a bhíodh an páirtí sin i gceannas ar an tír.

Agus ní ag caitheamh i ndiaidh na seanaimsire atáim nuair a mhaím go raibh buaine éigin ag baint le ré na Democrazia Cristiana arbh fhéidir - olc, maith ná go dona - talamh slán a dhéanamh de: bhíodh, ar a laghad, dhá uair in aghaidh na bliana rialtas nua san Iodáil. (D'fhéadfaidís siúd a bhfuil, abraimis, taithí mhaith acu ar an saol cuimhneamh ar na míreanna rialta sa nuacht.)

Nuair a ceapadh Amintore Fanfani (an fear thíos) ina phríomh-aire sa bhliain 1982 ba é don cheathrú huair dó - ceapadh arís eile é sa bhliain 1987 - dul i mbun na hoifige úd.

Is cuimhin liom nath a bhí i mbéal an phobail san Iodáil ag an am.


"Ní thuigtear don ghnáth-Iodálach é féin a bheith go hiomlán ina fhear déanta mura bhfuil dhá thréimhse ar a laghad mar phríomh-aire na tíre curtha isteach aige."

Saturday, November 20, 2010

cinniúint na democrazia cristiana i ndán do fhianna fáil...?

Ar chaoi éigin chuir cur i láthair dochreidte rialtas na hÉireann le linn na seachtaine seo caite turnamh an pháirtí Democrazia Cristiana san Iodáil a tharla thart ar fiche bliain ó shin i gcuimhne dom. (Níor shrac lucht Democrazia Cristiana an Iodáil síos leo, áfach.)

Páirtí pobalach amhail Fianna Fáil a bhí sa Democrazia Cristiana agus ba chrann taca rialtas na hIodáile é ó dheireadh an dara chogaidh dhomhanda síos go dtí an bhliain 1992 nuair a chuaigh an páirtí faoi i nduibheagán na caimiléireachta (agus an mhíchumais, gan dabht) a bhí cruthaithe ag an bpáirtí féin. Díscaoileadh an páirtí faoi dheireadh.

Tá an chosúlacht ar an scéal go bhfuil cúrsaí chomh dona sin nach bhféadann an Taoiseach ná go leor dá airí an fhírinne a fhulaingt faoi láthair agus go bhfuil na cosa beirthe leo isteach faoi dhídean na fantaisíochta.

Nó an bhfuil léamh níos fearr ag éinne ar an meon séanta siúd a léirigh an Taoiseach agus airí rialtais eile i rith na seachtaine agus an tír i mbéal na tubaiste? Agus gan ach an mantra "ní tharlóidh sé, ní tharlóidh sé, ní tharlóidh sé..." ag teacht as a mbéal acu.

Agus ná bíodh seachmall ar éinne faoi phríomhghnó an IMF agus a leithéid, mar atá airgead na mbancanna a tharrtháil beag beann ar phobal na tíre. Is féidir leosan anois agus le go leor eile nach iad nach bhfuil leas na tíre mar chloch ar a phaidrín acu a ladar a chur isteach i gcúrsaí na tíre.

Is deacair a shamhlú nach ndéanfar scrios sa chéad olltoghchán eile ar an bpáirtí atá freagrach as go bhfuil an tír féimhithe (bancbhriste) agus go bhfuil flaitheas na tíre géillte. Ar shamhlaigh de Valera riamh go mbeadh smál na hardtréasa lá éigin ar an bpáirtí a bhunaigh sé?

Agus go mbeadh Fianna Fáil ar an gconair chéanna leis an Democrazia Cristiana?

Saturday, November 13, 2010

an seachtú Bundesland déag...?


Tá géarchéim airgid na hÉireann go mór faoi iomra sna meáin chumarsáide sa Ghearmáín le linn na laethanta beaga seo. Ní mó ná gur féidir a rá gur dea-chomhartha an méid sin. Ach cá bhfios? Mar a deireadh na Gaeil fadó: tá Dia láidir agus tá máthair mhaith aige

Níl sé ach roinnt blianta ó shin ó bhí na saineolaithe eacnamaíochta abhus ag móradh ailceimiceoirí airgid na hÉireann, agus na hÍoslainne. Agus anois...

Na daoine thart timpeall orm, bhí siad ag labhairt liom faoin ndrochscéal le linn na seachtaine seo caite. Is cinnte nár bhain mé mórán suilt as!

Dúirt duine amháin liom - idir shúgradh is dáiríre, gan dabht - go bhféadfadh an Ghearmáin Éire a uchtú mar sheachtú Bundesland déag. Agus ó bheidís leis, dúirt sé, cad chuige nach n-uchtóidís an Íoslainn ina teannta!

Tíortha iad nach bhfuil daonraí móra iontu amhail na tíortha bancbhriste eile, mar atá an Iodáil, an Spáinn srl., agus a bhféadfai iad a thabhairt ar bord gan mórán stró ar an ábhar sin.

Bhuel! Ní miste a rá gur baineadh stangadh asam.

Ach conas mar a fheidmeodh moladh dá leithéid?

Ar aon nós, d'ainneoin nach mbeadh dúil ró-mhór ag an duine ann, ba chóir a bheith réidh dó. De réir mhana na ngasóg: bí ullamh!

Ar dtús, bheadh gá le hainm don Bhundesland nua. Dála an scéil, fágfaidh mé an cheist sin fúibh. Ní ritheann faic liom.

Bíonn a bhratach féin ag gach Bundesland. Ar an ábhar sin, tá ceann deartha agam cheana féin, ar eagla na heagla.


Ar chruth bhratach na hÍoslainne atá sí, ach le dathanna na hÉireann uirthi. Ní mór a bheith cothrom, fiú amháin in aimsir an anró.

Beidh cead ag na hÍoslainnaigh, in am trátha, a siombailí féin a chur sna spásanna uaine nach bhfuil líonta fós. Gach seans, áfach, agus cúinsí amhlaidh sa tír sin, go nglacfaidís leis an tsiombail in íochtar na brataí (tuilleadh eolais faoi sin thíos).

Níor roghnaigh mé na siombailí seanchaite do thír na hÉireann, ach dhá cheann eile ar fad. Ná déantar dearmad, ré nua a bheadh i gceist

Maidir leis an bhfidil atá le feiscint thuas in íochtar na brataí, ní siombail de cheol traidisiúnta atá i gceist anseo ach siombail de thraidisiún ársa eile, mar atá an traidisiún a sheol an tír an mhórchuid den tslí i dtreo na háite ina bhfuil sí faoi láthair. Agus i dtreo is nach mbainfí an chiall mhícheart as an tsiombail chéanna ní bheidh, is oth liom a rá, ach an leagan Béarla den uirlis ina ainm oifigiúil uirthi, mar atá "fiddle".

Cé is moite den airgead, bheadh roinnt buntáistí eile i ndán do Chríocha Fáil i gcomhthéacs an "stádais" nua.

Samhlaigí, beidh ár bhfoireann sacair chun tosaigh sna comórtais idirnáisiúnta. Agus an carn bonn óir sna Cluichí Oilimpeacha a bheadh i ndán dúinn! Húúrááá!

Agus cé nach mbeadh an seanainm ar an bhfoireann rugbaí feasta, bheadh go leor fir óga dingthe le muinéal gearr leathan agus droim gear leathan i measc 90 milliún daoine chun frapaí nua a sholáthar dár líne tosaigh.

Dosheachanta go mbeidh an Ghearmáinis ina teanga oifigiúil, áfach. Ach dhéanfainnse mo dhícheall gurb í an Ghaelainn a bheidh mar dara teanga. (Ar uairibh agus i gcásanna eisceachtúla, nuair nach cur amú airgead é, chuirfí aistriúcháin i mBéarla de chaipéis oifigiúil nó dhó ar fáil.)

Agus ní bheadh ar fhir óga amach anseo a bhfuil flosc chun eachtra acu dul in aon arm eile seachas a n-arm féín.

Ó, ba bheag nár dheineas dearmad de! Mar chomhartha buíochais do na daoine a thiomáin an tír chomh fada agus a thiomáin siad í sna blianta atá thart, beidh láthair nua, ar láthair bhuan í, do Phuball na Gaillimhe, ós rud é go raibh siad riamh chomh tugtha leis. (Samhlaigí cé hiad na daoine a bheidh ina mbuanchónai ann?)


Agus nuair a bheidh, le teann fiosrachta, na piongainí ag dul thairis, samhlaigí cad a bheidh le cloisint ón bpuball amach acu?

Wednesday, November 10, 2010

poipíní na síochána...?


Nuair a léigh mé an t-alt le hEoghan Ó Néill i nGaelscéal na seachtaine seo, bhí orm smaoineamh ar an ndrochghrianghraf seo a thóg mé i nDoire an samhradh seo caite. I lár an Mhuileata atá sé suite, an áit a raibh na daracha ann tráth den saol.

Mar is eol, is ag déanamh comóraidh ar na daoine a bhásaigh ar son rítheaghlach Shasana sna cogaí a raibh a arm páirteach ann a bheidh muintir Shasana amárach.

Ní deacair an meas agus an dílseacht a bhí ann riamh idir treibh agus laochra na treibhe ó aimsir Ádhaimh i leith a thuiscint. Tréith uilechoiteann an chine daonna atá i gceist anseo, gan amhras.

Ní thugtar an meas céanna do gach "laoch" sa lá inniu, áfach. Murab as treibh mhór láidir an laoch agus éide ghalánta á caitheamh aige is beag an meas a gheobhfadh sé taobh amuigh dá
dhream féin. Chun an fhírinne a rá, ní ceadmhach dó fiú a bheith ina laoch ar chor ar bith.

Bhásaigh go leor daoine ó oileán na
Éireann - gaol liom féin ina measc (1915, Bá Súvla) - go dtí an lá inniu ar son rítheaghlach Shasana. De réir ráflaí áirithe, bhásaigh ní ba mhó acu ná baill an rítheaghlaigh féin!

Tá dhá fhleasc as poipíní le feiscint sa ghrianghraf. Os cionn an chinn ar dheis tá dealbh shaighdiúra a bhfuil staidiúir an-trodach ar fad air.


Ní fheadar an bhfuil níos mó spéise ag an té sin sa chogaíocht ná sna poipíní?

Monday, November 8, 2010

finné na n-aoiseanna...

Tráth an ama ar scríobh mé an bhlagmhír seo chuir mé glaoch ar an nuachtán áitiúil chun a fháil amach an raibh aon eolas beacht acu ar aois nó ar stair an tseanchrainn, mar atá an dair úd leis an tamhan leathan. Ní raibh, ach chuir an t-iriseoir suim sa scéal láithreach agus cúpla mí dar gcionn, nuair a thug mé ceann de mo cuairteann rialta ar an gcrann, nocht an phlaic thuas chugam. Tá sé suite os comhair na seandarach ar ghaineamhchloch a bhfuil an cuma air gur chóirigh saor cloch í.

B'fhéidir nach bhfuil ann ach comhtharlú agus nach mise an té a mhúscail an tsuim agus an babhta gníomhartha a raibh an phlaic thuas mar thoradh air.

Ar aon nós tá mo sheanchara níos ársa ná a mheas mé. Tá an crann ar an bhfód ó bhí an bhliain 1400 ann, móide nó lúide cúpla bliain.

Bheadh breis is 120 bliain le dul thart fós ag an am sin go dtí go mbeadh an chéad teangmháil idir na Lenape agus Giovanni da Verrazzano san áit a gcuirtear Nua-Eabhrac uirthi sa lá inniu ach bhí Reachtanna Chill Chainnigh - ina measc bhí dlí i gcoinne úsáid na Gaelainne - i bhfeidhm cheana féin le breis is triocha bliain. Mar sin tá an feachtas oifigiúil i gcoinne na Gaelainne píosa maith níos sine fós ná SAM.

Agus an Kaiser a raibh an crann curtha in onóir dó? Más buan mo chuimhne, Rupert I ab ainm dó.

Wednesday, November 3, 2010

scoil na fírinne i gCill Íomair...


Nuair a tháinig mé ar an scéal seo an lá cheana baineadh siar asam. Rith dhá fhocal láithreach chugam: díoma agus masmas.

Ní mór an cur amach atá agam faoi chúrsaí polaitíochta in Éirinn, ní nach ionadh, ach thug mé faoi ndeara agus mé ag léamh faoin scéal thuasluaite i mblaganna polaitiúla éagsúla inniu go bhfuil daoine áirithe ag cur i leith an nuachtáin a d'fhoilsigh an scéal nach dtabharfaí an scéal chun solais ach ar an ábhar go raibh feachtas ar siúl i gcoinne fhear na mná i gceist ag na daoine taobh thiar den nuachtán.

Bíodh sin amhlaidh nó ná bíodh – agus ní chuirfeadh sé ionadh ar bith orm dá mba amhlaidh a bheadh sé – is é an scéal féin an rud ba chóir a bheith i lár an aonaigh agus á phlé. Tá sé ró-éasca ar fad éalú as fíricí searbha a phlé trí bheith ag iarradh gnéithe tánaisteacha den scéal a tharraingt anuas i dtreo is go dtabharfadh an pobal a aird go heisiach ar na gnéithe sin. Cleas clasaiceach polaiteora sin.

Cibé ar bith é, is iad na páistí scoile is mó atá thíos leis an ndrochghnó go léir mar, de réir na dtuairiscí, do bheadh scoil nua ag teastáil go géar uathu. Agus is é an ghné sin den scéal is mó a chuireann olc orm. Leis an € 525,000 a bronnadh ar an lánúin sóisialach d'fhéadfaí, ar a laghad, athchóiriú suntasach a dhéanamh ar an scoil atá ann faoi láthair.

Leis na suimeanna millteanacha boilscithe a bhí na daoine le talamh agus leis an ádh (nó na daoine a raibh aithne acu, b'fhéidir, ar na daoine cearta) in ann a chiúthúráil amach as an státchiste agus isteach ina gcuntas bainc féin i gcaitheamh an tíogair cheiltigh d'fhéadfaí scoil nua a thógáil i gCill Íomair agus i go leor áiteanna eile le cois.

Ní dóigh liom go nglacfaidh an pobal leis nach bhfuil baint dá laghad ag an polaiteoir a luadh sa nuachtán leis an scéal. Bhí a fhios ag a lán daoine cheana féin i 2007 go raibh an geilleagar in Éirinn ar tí treascairt agus go mbeadh an stát thíos leis an ró-chaiteachas a bhí ar siúl aige.

Agus nach é gurb é a ionracas thar aon ní eile atá an polaiteoir úd ag tairiscint do mhuintir na hÉireann agus é ag súil leis go mbeidh sé ina Thaoiseach? Ní dóigh liom go dtagann seánaíchas faoi airgead na mná céile leis an sprioc ard sin i láthair na huaire.

Agus € 525,000: cá mhéad airgid atá i gceist ansin? Bhuel, d'fhéadfadh duine le meánioncam éirí as a bheith ag obair le 50 bliain gan chaillteanas.

Nó d'fhéadfá ceithre Maserati a cheannach. Agus bheadh sóinseáil nach beag fós agat.

Nó d'fhéadfá athchóiriú a dhéanamh ar sheanscoil...