an fhirínne, an fhírinne ghlan gan tada ach an fhírinne...

...ach amháin an fhírinne mhíchaoithiúil

Gach ceithre bliana foilsíonn rialtas na Gearmáine tuarascáil ar bhochtanas. Sara bhfoilseofar an ceann is déanaí go hoifigiúil ar an 19ú lá de Mhí na Nollag cuireadh an chéad dréacht di faoi bhráid na ranna rialtais roimh ré. Tá le léamh anois sna meáin go bhfuil ráitis chriticiúla scriosta as an tuarascáil mar thoradh air sin.

I measc na raitéas a scriosadh tá an ceann seo: "tá an mhaoin phríobháideach sa Ghearmáin dáilte go han-mhíchothrom."

Bhí le léamh sa chéad dréacht go raibh ardú leanúnach ar na tuarastail is airde agus go raibh na tuarastail is ísle i gcónaí ag dul i laghad, agus go raibh a leithéid ag goilleadh ar an bpobal ó thaobh na tuisceana don cheartas sóisialta de. Go raibh dlúthpháirtíocht agus comhtháthú na sochaí i mbaol dá dheasca.

In ionad an fhíorais go bhfuil breis agus ceithre mhilliún fostaí ag tuilleamh níos lú na seacht euro in aghaidh na huaire (mar a bhí le léamh sa chéad dréacht) tugann an dréacht is déanaí le fios go bhfuiltear tar éis mórán post lánaimseartha a chruthú do dhaoine ar phá íseal.

Is ar éigean nár aithnigh Angela Merkel (a d'fhás aníos i bPoblacht Dhaonlathach na Gearmáine) an tsuáilce taobh thiar de na hathruithe i gceist: is fearr gan buairt a chur ar an bpobal.

Agus gur aithnigh sí freisin cé daoibh is fearrde é.

Nach aoibhinn ateacht na sean-aimsire!

drochfhicsean...

"Ní cinnteacht go daille!"

Scéal faoi fhear meánaosta, pósta. A bhean chéile ina fostaí bainc. Táid le céile le fada agus, ar ndóigh, ní réitíonn siad go ró-mhaith lena chéíle feasta. 

Cuireann an fear i leith a mhná go bhfuil airgead mídhleathach á láimhseáil sa bhanc aici. Bailíonn sé fianaise agus scríobhann sé litreacha chuig na húdaráis. Ní tharlaíonn faic. 

Maíonn sise ansin gur imir an fear foréigean uirthi bliain amháin roimhe sin. 

Agus cuirtear an dlí air.

Creideann an breitheamh agus na giúróirí a ndeireann an bhean. De réir thuairimí na saineolaithe síciatracha tá córas paranóideach smaointeoireachta ag an bhfear, tá coimpléasc airgid mhídhleathaigh ag gabháil dá mheabhair, is baol don tsabháilteacht phoiblí é.

In éadan a thola cuirtear faoi ghlas i ngealtlann choiriúil é. Breis agus sé bliana a chaitheann sé ann. I dteannta le dúnmharfóirí, le héigneoirí, le corpánbháigh.

Ansin déantar seiceáil sa bhanc agus tagann sé chun solais go bhfuil an mhórchuid dar mhaígh an fear fíor. Bristear an bhean as a post. 

Lena chois sin tagann sé chun solais go raibh an t-ionchúsitheoir poiblí curtha ar an eolas bliain amháin roimhe sin ag finné úr ar chuimhin leis go raibh ráite ag an mbean leis sular cúisíodh an fear an chéad lá go raibh aithne aici ar dhaoine cumhachtacha a chabhródh léí fáil réidh lena fear céile mar go raibh sé á clipeadh mar gheall ar an ngnó leis an airgead mídhleathach. 

Ach ní dhéantar faic. Agus caithfidh an fear fanúint mar a bhfuil sé.

Dá mba úrscéal é ba é an tuairim a bheadh agam faoi ag an bpointe seo ná go raibh samhlaíocht abaí ag an údar, ceart go leor, ach go mba chóir dó an chéad uair eile féachaint chuige go gcumann sé plota a bhfuil craiceann na fírinne air. Agus, leis sin, bheadh an leabhar seolta agam ar ruthag ard dar ceann scríbe an bosca bruscar.

Ach, creidtear nó ná creidtear, is scéal fíor é, ón mBaváir.

béarlabanaigh san astráil...

An bhfaca sibh an scéal seo faoin bhFrancach mná san Astráíl?

Tá físeán den eachtra neadaithe san alt.

An mbeadh a leithéid insamhlaithe in Éirinn?

*lóchrann na fírinne i gceo na caoithiúlachta...

Nuair a léígh mé i rith na seachtaine seo thart go raibh dócmhainneacht ag bagairt ar an nuachtán cáiliúil úd an Franfurter Rundschau chuir sé an ré réamh-idirlín i gcuimhne dom nuair a bhíothas ag brath ar nuachtáin agus ar líon beag bealaí teilifíse agus orthu siúd amháin, nach mór, le bheith coinnithe ar an eolas faoi imeachtaí ar fud na cruinne.

Nílim ag rá gur foinse íonghlan na fírinne í an t-idirlíon sa lá inniu ach is bonneagar forleathan scaipthe faisnéise é nach féídir an oiread céanna cinsireachta a chur i bhfeidhm air ná an oiread sin tionchair a imirt air. Go nuige seo, ar aon chaoi.

Nuair a bhíos sa Ghearmáin ar dtús ba mhó an cur amach a bhí agam ná ag na nuachtáin faoi chúrsaí sa bhaile, dar liom, agus bhí an t-eolas sin mar shlat tomhais dom lena raibh á scríobh ag na nuachtáin a mheas.

Ar na nuachtáin a dhéanadh tuairisceoireacht chothromaithe ar imeachtaí i dtuaisceart Éireann bhí an Süddeutsche Zeitung as München, an TAZ as Beirlín agus ina dteannta siúd an Franfurter Rundschau. Is nuachtáin iad atá go hiomlán ar an eite chlé (TAZ) nó a bhfuil luí éigin leis an eite chlé acu (an dá cheann eile), más gá é sin a lua.

Ní dhéanadh na nuachtáin eile ach cineál athrá ar an líne oifigiúl i Londain. Mar gheall ar an gcomhghuaillíocht mhíleata srl. níor theastaigh uathu olc a chur ar an mBreatain, mar a mhínigh mo chomhghleacaí dom san oifig. Agus thairis sin, ba bheag an spéis a bhí ag an bpobal sa cheist sin, dar leis.

I gcultúr nuachtán na Gearmáine is iad na nuachtáín áitiúla is mó a léitear ó thaobh na mórbhileog de, mar shampla an Süddeutsche Zeitung, an Frankfurter Allgemeine Zeitung, an Hamburger Abendblatt, an Hannoversche Allgemeine Zeitung, an Berliner Morgenpost, an Stuttgarter Zeitung, an Schwarzwãlder Zeitung srl.

Is fíor gurb ann don nuachtán leis na litreacha móra, an Bild, agus tá an lucht léitheoireachta is mó ar fad aige ach is Boulevardzeitung nó tablóideach an ceann sin.

Mar a deirtí fadó: ba chóir a bheith amhrasach faoinar scríobhtar sna nuachtáin
(* agus faoina ceannlínte áibhéalta freisin.)