IV
Filleadh go díreach ar an óstán ina raibh mé ag baint fúm, beag beann ar cibé rud a bheadh ar siúl; b’in a bhí ar intinn agam. Bhí an t-óstán suite i limistéar cathrach ar an taobh thall den abhainn.
Ar theacht a fhad leis an ndroichead dom, áfach, d’fhan mé i mo sheasamh ar feadh
meandair. De m’ainneoin, d’fhéach mé uaim i dtreo Theach na Pairliminte, a chruinneachán ag taibhsiú os cionn na bhfoirgní eile ar an taobh abhus de.
Ba ina dtonnta a bhí an glór tormánach ag teacht anall chugam. Bhí tréith aduain éigin, tréith phrimitíbheach, leis an tormán siúd a bhain macallaí as na putóga ionam. Is cuimhin liom fós iad. Na tonnchreatha i mo h-ionathair.
Sararbh fheasach dom, bhíos ag brostú liom i dtreo an léirsithe.
Chonaic mé, nuair a tháinig mé chomh fada leis, go raibh Teach na Pairliminte go hiomlán timpeallaithe ag na léirsitheoirí. Istigh bhí daoine ag sciuird anonn is anall taobh thiar de na fuinneoga.
Shiúileas liom ar thaobh na láimhe clé thart ar an bPairlimint chuig an gcearnóg mhór os comhair aghaidh thosaigh an fhoirgnimh. Ní raibh aon tsúil agam, dar ndóigh, leis na sluaite móra a bhí ann romham. Idir scléipeach agus bhagrach, ba dheacair an t-atmaisféar a mheas.
Os comhair na ndoirse móra, bhí drong mhór ag brú ar a chéile. Níor léir dom, áfach, cé acu an raibh siad nó nach raibh siad ag brú ar na doirse féin.
Ina seasamh go réchúiseach ina ngrúpaí beaga bhí na póilíní ag cabaireacht leis na
léirsitheoirí, aoibh ar gach éinne, mar a samhlaíodh dom.
Taobh thiar de fhuinneoga an dara stóir, bhí triúr i gcultacha dorcha, na lámha á n-oibríú acu agus iad ag tathant, go feargach de réir dealraimh, ar ghrúpa póilíní a bhí ina sheasamh
taobh leis an slua a bhí bailithe os comhair na ndoirse.
Os cionn ghleo na sluaite níor chualathas ar dtús í ach go gairid bhí geonaíl innill
héileacaptair le cloisint anuas ó dhíon Áras an Phríomh-Aire ar an taobh thall den chearnóg os comhair Theach na Pairliminte amach. Tharraing an torann aird gach duine I dtreo an dín mar a raibh dlús ag teacht le luas rothlú an rótair agus, dá réir, an gheonaíl ag dul i láidre.
D'aithníos an Príomh-Aire i measc grúpa bhig a bhí ag déanamh cromruathair faoi dhéin an heileacaptair. D'iompaigh duine den ghrúpa thart -garda slándála a bhí ann -agus d'fhéach sa treo as ar tháinig siad. D'ardaigh sé gunna a bhí ina ghlac aige agus scaoil urchar uaidh, agus ansin urchar eile. Baineadh siar as na sluaite ar an gcearnóg. Chuaigh gach duine chun talaimh.
(Mar a nochtadh ní ba dhéanaí, ba trí thollán faoin gcearnóg a bhain an Príomh-Aire agus a lucht coimhdeachta an t-Áras amach. De réir mar a tháinig soiléiriú ar na cúinsí, ba amhlaidh nárbh é díon an Árais an chéad áit ar cuireadh tús leis an gcomhrac idir bhaill an tseanchórais agus iad ag iarraidh éalú. Ach cheana féin sa bhealach rúnda faoin talamh.
Ar táinrith ó cholg an phobail, a raibh siad féin ciontaithe ann mar ba léir dóibh, gan dabht, ag an bpointe sin. Agus mar fhianaise ar an gcomhrac, bhí corpáin na mbásaithe, a maraíodh trí philéir nó trína mbascadh, scaipthe ar fud an tolláin.)
Nuair a bhí sé de mhisneach agam thógas mo cheann arís agus thugas súil ar dhíon an Árais. Ba líonmhaire na daoine thuas air faoin am seo agus iad uilig ag iarradh an héileacaptar a shroichint. As oscailt ar bharr an staighre a raibh siad tagtha amach ar an ndíon. Bhí scliúchas ar siúl taobh leis an héileacaptar, búireanna fiáine le cloisint d'ainneoin thorann an innill. Leagadh fear amháin a raibh an héileacaptar beagnach sroichte aige. De phléasc, d'oscail a mhála cáipéisí agus scaipeadh na páipéirí ar an toirt ag gaoth an rótair. Nótaí bainc ar ainmluachanna arda ina measc.
Chualathas urchair á scaoileadh in athuair. Ní ba mhó ná gunna amháin an babhta seo. Cé nach raibh, de réir dealraimh, na daoine ar an ndíon d'aon turas ag scaoileadh urchar anuas inár dtreo bhí fead philéar le cloisint dá ainneoin ar fud na cearnóige agus iad ag scinneadh tríd an aer thart orainn.
D'ardaigh an héileacaptar go mall aníos san aer agus d'eitil sé leis ó thuaidh faoi dhéin na habhann.
In aice láimhe dom lig bean gáir aisti, “ag breith na gcos leo, na bithiúnaigh! Ní raibh iontu riamh ach bolgáin smidte."
Na daoine a bhí tréigthe thuas ar an ndíon, chrom siad ar urchair a scaoileadh i ndiaidh an héileacaptair.
Ar theacht a fhad leis an abhainn don héileacaptar, chualathas plobarnaíl as an inneall. Tháinig laghdú ar a luas. Ansin chualathas dhá phlobarnaíl go sciobtha i ndiaidh a chéile, an ceann deireannach cosúil le pléasc.
De ghnáth, déanann an rótar cruth diosca os cionn cabhlach héileacaptair ar eitilt, ach anois bhí na h-eiteoga le feiscint ceann ar cheann agus iad ar casadh go stadach.
Ar foluain ar airde dhá chéad mhéadar a bhí sé nuair a chlaon sé ar leataobh. Mar a bheadh sé ar fhána shamhalta san aer, sciorr an héileacaptar anuas agus isteach san abhainn. Lig na daoine thart timpeall orm aon chnead mhór scéine astu.
Ar ball, thosaigh torann truamhéileach ag teacht ón inneall agus é ag saothrú an bháis san uisce. Nuair a bhí an héileacaptar imithe go hiomlán faoi, tháinig tost aduain ar an láthair.
Bhí na sluaite ar an gcearnóg agus na daoine ar an ndíon araon faoi gheasa agus iad ag amharc i dtreo ionad na tuairte.
De phléasc, brúchtadh caor thine aníos sa spéir. Néal dubh timpeall uirthi. Deatach dubh ag sraoilleadh uaithi.
Rith tonn turrainge trína sluaite. Bhí na daoine ar an ndíon mar a bheadh néal orthu.
Agus ba bheag duine i láthair nach raibh tuigthe ar an toirt acu gurbh in cor cinniúnach nach bhféadfaí choíche iompú ar ais thairis.
No comments:
Post a Comment