Eiswein - Fíon Oighir

Fíonchaora seargtha agus lofa atá le feiscint sa ghrianghraf leamh thuas. Tógadh an grianghraf féin i solas liath meathbhán an gheimhridh. Agus an fómhar órga imithe i ndíchuimhne le fada, ní raibh ach cuma thruamhéileach ar an iarmhar bocht a fágadh ina dhiaidh ar na fíniúnacha.

Cúpla oíche ó shin - sa mhullach ar sin, mar a cheapfá - agus an teocht faoi -7°C, bhí na fíonchaora chomh cruaigh le mírlíní.

Agus an port seinnte acu ar deireadh thiar? Maitear don té a mheas go raibh!

Bhuel, is amhlaidh go bhfuil sluaghairm ag seanfhíonchaora seargtha: siocfaidh ár lá!

Mar is mar seo atá sé: cuireann an sioc casadh bíoblach ar an scéal. Aiséiríonn na seanfhíonchaora lofa brúite - de bharr iad a bheith sioctha - i gcruth fíona den chéad scoth.

Baineadh iad le linn na hoíche agus deineadh, nó - chun é a rá níos bailí - déanfar, fíon speisialta - fíon oighir - as an sú.

Cé nár aimsigh mé aon téarma oifigiúil dó, ceapaim gur fíon oighir an leagan is beaichte - ar an ábhar go bhfuil an múnla céanna ag an téarma comhthreomhar i dteangacha eile: Eiswein, vin de glace, vino de hielo, isvin, ice wine. Ní ábhar sioctha nó reoite atá i gceist ar aon nós - amhail uachtar reoite - ach táirge a dhéantar arb é a bheith ina réamhriachtanas dá bhunábhar, na fíonchaora, a bheith reoite i dtosach an phróisis táirgeachta.

Leis an teideal fíon oighir a thuilleamh tá sé de riachtanas:
1. go mbaintear na fíonchaora faoi -7°C de theocht (uasteocht),
2. agus go bpreasáiltear iad sa chantaoir fíona faoi -7°C de theocht freisin
3. go bhfuil 125° ar a laghad ag an sú ar an scála Oechsle.

Sainíonn an scála Oechsle anseo sa Ghearmáin tiúchan na n-ábhar tuaslagtha, tiúchan an tsiúcra go príomha, agus dá airde an chéim Oechsle is ea is fearr an sú agus, mar thoradh ar sin, an fíon.

Toisc an t-uisce a bheith reoite le linn na preasála fanann cuid mhaith de sa chantaoir fíona agus is dlúithe an sú a scagtar amach as - agus is í sin sainghné an fhíona oighir.

Baineadh céim Oechsle de thart ar 200° amach i mbliana agus tá na saothraithe fíniúna ag súil leis go mbeidh ábhar fíona den scoth ar na bacáin, nó ag coipeadh leis sna barriques, ar ball.

An rud is annamh is daor: cosnaíonn buidéal 0,35l fíona oighir le caighdeán inghlactha thart ar 20€.

Väterchen Frost - Athairín Sioc (brrrrrrrrrrr!!!???)

Tá an geimhreadh ann in am don Nollaig. Níl a lán sneachta tite fós. Ach tá sé an-fhuar; ba bheag nár shroich uasteocht an lae

-13°C.

Is amhlaidh go bhfuil Väterchen Frost tagtha anoir ón Rúis agus é ar cuairt ar fud tuaisceart na hEorpa. Ach cé acu an t-ainm ba chirte dó ó thaobh na gramadaí de: Athairín Sioc nó Athairín an tSeaca?

Ar chóir "sioc" a bheith faoi réir an ghinidigh nó an bhfuil an péire i gcomhaisnéis?

dúshlán?

Ar aon nós, is dóchúil go mbeidh sceach i mo scornach agam féin ar an Aoine seo chugainn agus cóisir na (réamh-)Nollag ar an oíche roimhe sin.

Caipín na Nollag: comhla fuascailte na fírinne (?)

Féachaigí ar sin anois!



Is amhlaidh go bhfuil fearais tógála le feiscint sa ghrianghraf thuas: craein teileascópach agus cliabhán ardaithe (bainteoir silíní).


An é seo an fhírinne nochtaithe nó an é nach bhfuil ann ach comhtharlú (agus an caipín dearg fótóseapáilte isteach sa ghrianghraf dá ainneoin)?


Mar is dual don chóras daonlathach, is cosúil go mbeidh coimisiún fiosrúcháin ag cíoradh na ceiste ar ball agus go leanfaidh siad ar aghaidh leis go dtí go gcinnfidh an rialtas ar an leagan is áisiúla dó. Beidh, dar ndóigh, dosaen de shaineolaithe i láthair a mhaífidh ar bhonn a seantaithí, gan amhras, gur cleas fótóseaip é agus dosaen de shaineolaithe a dhearbhóidh ar bhonn a seaneolas seanbhunaithe gurbh é an t-innealra a chuir an caipín ar bharr an halla. Agus an rud is tábhachtaí ó thaobh an dlí de: is ar éigean is túisce a bheidh an coimisiún fiosrúcháin ceapaithe ná go mbeidh na gluaisteáin ordaithe ó Porsche, BMW agus Mercedes ag na dlíodóirí.


Agus cá bhfios? B'fhéidir go mbeidh ráflaí á scaipeadh ag "foinsí eolacha gar don rialtas", mar a déarfá, gur neach lúbach rúndiamhair ó chríoch i gcéin atá taobh thiar den eachtra - agus fiú físeán den bhodach céanna déanta - gabhaigí mo leithscéal, aimsithe - acu i bpluais rúnda rúndiamhair in imigéin.





Ach cogar! Is é siúd an té a bheidh faoi amhras agamsa i bhfad cheana féin.

http://www.youtube.com/watch?v=jHmCxJC7icw&feature=related

Caipín na Nollag ar an Rathaus (?)

Cad é bhur dtuairim faoin ngrianghraf thuas?

An é seo an míniú ar a bhfuil le feiscint ann: "taca an ama seo den bhliain cuirtear caipín dearg le maisiú fionnaidh bháin ar bharr halla na buirge"? An leagan oifigiúil, an ea, agus gan i ngach leagan eile ach teoiric chomhcheilge, mar a déarfadh an t-iriseoir neadaithe?

An mbeidh éad ar Dhaidí na Nollag agus é ag dáileadh na mbronntanas Oíche Nollag?

An imeoidh sé fiú ón áit seo gan na bronntanais a bheith dáilte amach aige - cé is moite de leagan nó dhó de Fhótóseap, b'fhéidir?

An é seo an fhírinne lom, nó an é - i gcead don Chairdinéal - an fhírinne le caipín dearg?

Oratóir Nollag - Oratorio de Noël - Weihnachtsoratorium

Cheannaigh mé an dlúthdiosca thuas roinnt blianta ó shin (más féidir "roinnt" a rá agus 19/11/91 an dáta ar an lipéad praghais!) agus éistím go rialta leis gach bhliain ó shin i leith san am thart ar an Nollaig.

Is saothar ceoil é an t-oratóir le ceolfhoireann, cór agus aonréadaithe. Tagann an t-oratóir agus an ceoldráma as an múnla céanna cé gur fanann na ceoltóirí agus na hamhránaithe le linn an oratóra san áit chéanna de ghnáth ar an stáitse nó ar an altóir. Eascraíonn an focal "oratóir" ón bhfocal Laidineach oratorium a chiallaíonn aireagal nó teach urnaí (orare = guigh) agus de ghnáth is é scéal éigin ón mBíobla ábhar an oratóra.

Ní nach ionadh mar sin gurb é scéal na Nollag a bpléitear leis sa saothar seo de chuid Camille Saint-Säens - ar cheann de chumadóirí móra na Fraince agus an domhain féin an fear céanna - a saolaíodh i bPáras é sa bhliain 1835. Chum sé an t-oratóir Oratorio de Noël sa bhliain 1858 - fós le linn a óige. I gcomórtas leis na horatóirí cáiliúla eile tá binneas agus éadroime éigin den dea-chineál ag baint leis an saothar seo.

I gcás saothair as réimse an cheoil chlasaicigh caitear go minic dul i dtaithí air ar dtús ar shlí neamhdhíreach, gan d'aird iomlán a dhíriú air ach é a sheinm sa chúlra cúpla uair.

Is ceol binn séiseach é an ceol a chum Saint-Säens agus thairis sin oireann Oratorio de Noël do ghné athmhachnamhach na Nollag.

agus haiku eile

alte Fassade

blickt durch das Gerüst hindurch

lasst mich in Ruhe!

aghaidh an tseanfhoirgnimh

ag gliúcaíocht tríd an scafall

tugtar suaimhneas dom!

(an ancient façade

peering through the scaffolding

please leave me in peace!)

5 - 7 - 5

ceiliúir earraigh éin

faoi ghrian allúrach shamhna

coimhthígh sinn uile

(Cúlra: gach seans gurb í an tSamhain reatha an tSamhain is teo anseo sa Ghearmáin ó bhí taifid aimsire ann ar dtús sa bhliain 1701. Ar aon nós, beidh sí ar cheann de na deich gcinn ba theo a bhí ann riamh nuair a bheidh an mhí imithe chun deiridh an tseachtain seo chugainn. Agus chuir an teas neamhghnách an dúlra ar seachrán uair nó dhó i rith na míosa - faoi mar a bhí le cloisint ón spéir anuas, mar a déarfá.)

An haiku an méid seo?

intitim toinne

ar thrá scoite

tráth scoite

Idir cleith agus ursain...

Tarlaíonn anseo mar a tharlaíonn go minic: imíonn Reathaí an Bhóthair idir cleith agus ursain ar An gCadhóit.

Cleith (baininscneach) = cuaille; slat; bata trom.

Dar ndóigh, is focal ilchuspóireach é "cleith".



Mar shampla, is cleitheanna iad na cuaillí spéirghorma thuas; agus is ursaineacha iad na baill chorcra.



Feidhm eile na cleithe: ball den díon.


Agus an oiread sin cleitheanna sna ballaí agus sa díon ní nach ionadh a deirtear "laistigh de chleitheanna an tí".

Agus más mian leat do theach a choimeád agus a chosaint ar dhíshealbhú, ní mór duit "an chleith an sheasamh".




Bhuel, níor fágadh cleith ná sop ar an teach seo ar aon nós.




Is cosúil nach raibh an fear seo ann le sop a chur an an teach athuair - mar a dhéanann sé anseo.



Tá cleith de shórt eile fós ag an laoch seo!

Ná bí i gcleith leis - nó spleách air - ar chúinse ar bith!



Ursain (baininscneach) = ceann de chuaillí fhráma an dorais.

Tá brí eile do "ursain": "taca". Is fáthchiall í.


Cruach leabhar: ursain an léinn?

Rosc Scoir An Dúlra 2009

Lasracha buí agus flannbhuí ar chúlra spéire grianghoirme. Rosc scoir an dúlra 2009.

Dochreidte, nach mór, ach do dheineas na grianghraif thuas thart ar seachtain ó shin agus na cinn thíos inné.

An crann ina chreatlach fliuch lom. Slán go Cáisc!

An Córas Cáglathais: Deireadh Sonasta...

...don chág.

Historie des Happy End

Is Laidineachas "Historie" agus is bréag-Bhéarlachas "Happy End". Ní deacair a thomhas gur "Stair an Deiridh Shonasta" atá i gceist. "Geschichte des glücklichen Schlusses" d'fhéadfá a rá, más mian leat iasachtaí a sheachaint. Ba ghreannmhar liom "Happy End" nuair a bhíos sa Ghearmáin ar dtús.

Ach d'ainneoin sin chuir sé ionadh orm le déanaí nuair a léigh mé áit éigin gur bréag-Bhéarlachas a bheadh ann. Is amhlaidh gur dheineas dearmad lá den saol idir an dá linn gur "Happy Ending" an leagan fíor-Bhéarlach de. Ní raibh ach "Happy End" in úsáid agam le feadh tréimhse fada agus mé cinnte de as pointe éigin amach, de réir dealraimh, gurbh é an t-aon leagan amháin den fhriotal!

Miondealbh de phróiseas forbartha teanga?

Cé go n-úsáidtí an deireadh sonasta ("Deireadh sonasta"? Níor aimsigh mé téarma eile - téarma oifigiúil, mar shampla - dó) i roinnt mhaith de na seanscéalta fadó agus na húrscéalta freisin, deirtear gurbh é tionscal na scannán a chuir an tseift chéanna ar bhonn córasach - agus tráchtála freisin, ar ndóigh.

Ba chóir go bhfágfadh an lucht féachana an phictiúrlann de mheon dearfach - ionas go bhfillfidís arís.

Do scríobh an file Gearmánach Kurt Tucholsky (1890 - 1935) dán mar gheall air nuair a bhí ré na scannánaíochta ina hóige.

http://meister.igl.uni-freiburg.de/gedichte/tuc_k08.html

(Is é is brí do "éag" sa chomhthéacs seo thíos ná "céimnigh amach fuaim is fís". Mar sin, tá athbhrí dheas ag baint leis i gcomhthéacs an dáin, dar liom. http://www.focal.ie/Search.aspx?term=fade)

Dar gCionn

Tar éis deiridh shonasta
i scannán éagtar de ghnáth
Ní fheictear ach na beola
agus croiméal an laoich ag tumadh
tá sé aici anois, an fear uasal
Agus ansin - ?

Téann an bheirt go humhal a luí
Más ea...is deas go leor é sin
Ach uaireanta ní mór a fhionnadh
A bhfuil ar bun, in ionad pógtha
Ní féidir bheith de shíor i suan
Agus ansin - ?

Le crónán na gaoithe sa simléar
Tagann leanbh na lánúine ar an saol
Bruitheann sí bainne. Téann sé thar maoil
Tógann sé racán. Goileann sí faoi.
Is maith leo scaradh óna chéile
Agus ansin - ?

Ach níl an leanbh ina neart
Mar sin seasann siad an fód
Chun streachailt leo le feadh na blianta
É féin, is mian leis fós cúileann
Í dúr is óg i gceann a chéile
Agus ansin - ?

Anois imithe leo in aois
An mac, bailíonn sé leis
É féin ar ball ag dul i laige
Dearmadta, ré chroiméil is phóige
A thiarcais, chomh fada siar i gcéin!
Chomh mór an dúil aige sa chéile,
ar éigin atá sé fíor a thuilleadh!
Is é féin ag dul siar ar an saol
cad tá fágtha aige as seo dá shéan?
An pósadh, ba é don chuid is mó
leadrán is bainne scallta bó
Le linn deiridh shonasta dá bharr
i scannán éagtar de ghnáth.

An córas cáglathais...

Ach ar ámharaí an tsaoil, tá córas daonlathais againne!

Oíche Shamhna: an púca is tráthúla!

Púca na n-Adharc...

Nath le préacháin...

Cad a dúirt An Cruachach i bPotsdam?

("Eine Krähe hackt der anderen kein Auge aus.")

Is daoire an brat ná na smutáin!

Is minic a bhaineann comhghleacaí dom úsáid as an nath Gearmánach a leanas (leis an mbrí thuas): die Brühe ist teurer als die Brocken.



Tá bunús cistine ag an nath céanna agus ba é an t-anraith feola a sholáthair an meafar. Maidir leis na comhábhair tuigeadh go luath go raibh na píosaí feola níos luachmhaire ná an brat glé. Agus úsáidtear an léargas seo go meafarach ó shin i leith.

Mar shampla, dá mbeadh an costas ná an caiteachas nó an dua a bhainfeadh le gnó éigin níos mó ná an tairbhe nó an brabús a thiocfadh as is minic a spreagadh na cúinsí sin an nath i gceist: die Brühe ist teurer als die Brocken!

Ba í an tsolaoid is cáiliúla, nó is míchlúití, in Éirinn le linn na blianta deiridh den fheiniméan seo a bhfuil caiteachas as comhréir leis an tairbhe ag baint leis ná na binsí fiosrúcháin - mar ní dóigh liom gurbh é príomhchuspóir na mbinsí fiosrúcháin milliúnaithe a dhéanamh de na dlíodíórí.

Pé scéal é, ní hanraith feola an t-anraith sa phictiúr ach Fleischklößchensuppe (domplagáinín smeara i mbrat feola).

Tá siobealait beag folaithe sa nath céanna. Déarfadh duine canúna agus go leor de na gnáthdaoine: die Brühe ist teurer wie die Brocken! Is é an leagan caighdeánach an leagan eile: die Brühe ist teurer als die Brocken!

Idir Lúibíní (Cufa Ar € 324)

Is leagan nuashonraithe é seo de "Cill Chais" (nó "Kill Cash" mar a fhuaimnítear é i Singeapór - de réir tuairisce - nuair a bhíonn aire rialtais ón tír thionscnaimh i láthair. Dála an scéil: d'ainneoin am an ghátair tá barraíocht de shiollaí sa chéad líne.)

Ó, cad a dhéanfaidh sé feasta gan lúibíní (cufa ar € 324) ?
Tá deireadh an rathúnais ar lár
Níl faic ag nascadh a mhuincillí
Is ní chluinfear aon chling (órga) go brách
An áit siúd inar dhein sé an "sladmhargadh"
Sa tseodóireacht úd i Singeapór
Tógadh leacht cuimhneacháin le hurraim dó
Is iad de bharr éagmaise ag sileadh na ndeor

Ach a dhaoine uaisle, ná bímis suarach. Ná cuirimis an locht ar ár gceannairí oirirce.

Agus a thiarcais, ná h-éilimis go gcuirfear pionós ar éinne d'aicme na ceannaireachta - go bhfóire Dia!

A mhalairt ar fad. Bainimis úsáid as ceann de na suáilcí is ansa lenár gceannairí (agus iad tar éis praiseach a dhéanamh de rud éigin, déarfadh amháin an té mícharthanach): Tugaimís aghaidh ar an todhchaí!

Agus is é sa mheanma sin a leanfaidh mé ar aghaidh anseo.

Is mór an díol trua é i ndáiríre an tAire Rialtais bocht amach anseo a dhéanfaidh dearmad ar na lúibíní cufa agus é ag taistil na cruinne i mbun chúraimí an náisiúin. Ar an ábhar sin - in ionad a bheith inár síorchancráin - ba chóir dúinn, ar uair na práinne seo, moltaí cuiditheacha a chur faoi bhráid an rialtais le go bhféadfaidis na deacrachtaí a bhaineann le lúibíní cufa in am an ghátair a shárú.

Seo é ceann uaimse a rith liom agus mé fhéin gan lúibíní in óstán éigin i gcéin: (bíonn crochadáin shreangacha éadaigh i ngach seomra óstáin ar fud an domhain) is féidir dhá phíosa a scoitheadh de chrochadán sreangach éadaigh agus iad a lúbadh go dtí an cruth oiriúnach. Níl ort ach seanghreamaire (i gcanúint an ghnáth-aire: an oul' pliers) a bheith i do sheilbh agat.

Agus seo é moladh eile: le léinte den chineál seo féadaim a rá go cinnte nach mbeadh aon ghá riamh le lúibíní cufa.

Nó fiú, don fhadtéarma:

Feictear dom go bhfeicim an comhartha seo...

...sa stáisiún cinn scríbe gach maidin de gach lá oibre...

Ní gach lá, ach uaireanta -;)

Níorbh fhéidir liom ach géilleadh don chathú ach deirim slán leis an ogham arís!

Cora gan Choinne na Staire Nochta

Más mian leat an neamhchinnteacht a sheachaint feadh do shaoil: ná déan dianscrúdú ar stair do chreidimh iltaobhaigh agus ná déan iniúchadh ar do chraobh ghinealaigh ilchraobhach!

Eoghan Rua Ó Néill

Táim ag ceapadh - cé nach ionadh - gurb é is dóichí go raibh cuid mhaith de mo shinsir ag tacú leis an bhfear thuas sa bhliain chinniúnach úd 1641, bliain Ár na gCríostaithe Dúthracha. Ach níl sa mhéid sin ach tuairimíocht ar bhonn traidisiúnta mar níl puinn fianaise i mo sheilbh agam - amhail móramh na ndaoine in Éirinn - a chruthódh gur mar sin a bhí. Mar is eol don saol, deineadh scrios ar Oifig na dTaifead - agus mórchuid de chuimhne dhoiciméadaithe na tíre leis - le linn an chogaidh chathartha.

De rud amháin táim cinnte áfach: Ní raibh gach duine de mo shinsir go hiomlán ar aon taobh leis an té thuas.

Thug gaol de mo chuid cóip de chraobh ghinealaigh a bhí aici dom tráth - tá an-spéis ag an duine céanna i nginealas na clainne. Téann an chraobh ghinealaigh chéanna siar go dtí an ceathrú haois déag. Caithfear a mheabhrú nach raibh Criostóir Colambas ná na seantuismitheoirí dó tagtha ar an saol fiú ag an am sin.

D'éirigh iontráil amháin mo aird a tharraingt go speisialta. "Survived massacre at Shrule in 1641" a bhí scríofa taobh le hainm an Oirmhinnigh John Goldsmith.

D'aimsigh mé an méid seo san idirlíon mar gheall ar an scéal céanna.

Dár cníosc, mar a scríobhfadh an Titleyeach, síolraím go díreach ó dhuine a raibh an t-ádh aige nár maraíodh é ag "mo lucht fhéin", mar a déarfá.

Dár cníosc, bhí an t-ádh agam fhéin!

Dár cníosc, nach ait an iníon an stair?

Auf Cló: Macalla Thuairisc Uí Riain sa Ghearmáin

Is é "Im Namen des Herrn" (In Ainm an Tiarna) an teideal a bhronn an bheirt ealaiontóirí ar an bpíosa thuas. Cros atá ann a bhfuil bábóga tairneáilte di i gcuimhne ar an drochíde a d'fhulaing páistí sa Ghearmáin le linn na gcaogaidí agus na seascaidí i ndílleachtlanna agus in árais leanaí eile de chuid na n-eaglaisí.

Ag comhdháil inné i gcathair Hannover ghabh an tEaspag Margot Kässman ón Evangelisch-lutherische Landeskirche Hannover (Eaglais Liútarach Bhunaithe Hannover) leithscéal le híospartaigh as an éagóir mhór a deineadh orthu le linn na tréimhse úd.

Faraor géar, ach ba bheag an difríocht, de réir na dtuairiscí, idir na caíoanna a gcaitheadh leis na páistí sna cásanna seo agus an méid atá le léamh i dtuairisc Uí Riain.

Os rud é nach raibh trácht ar an gceist sna meáin abhus roimh ré tháinig an scéala aniar aduaidh orm nuair a chuala mé inné é: macalla thuairisc Uí Riain anseo sa Ghearmáin. Admhaím gur baineadh siar asam.

500,000(!) íospartach atá i gceist, meastar, agus beidh siad ag éileamh cúitimh go luath amach anseo. De réir meastacháin a chonaic mé inniu beidh €26,000,000,000(!) le híoc ag na heaglaisí.

Ar ámharaí an tsaoil...

Bhí grianghraf áirithe á lorg agam sa "chartlann" inniu nuair a tháinig mé ar an gceann seo a thóg mé uair éigin le linn an tsamhraidh i 2003. Is áras seanóirí é an foirgneamh bán ar bharr an phictiúir agus is leis an áras an gáirdín. An tréimhse úd bhíodh an radharc seo le feiscint ó mo láthair oibre.

Maidin amháin nuair a tháinig mé isteach bhí an méid thuas le feiscint ón bhfuinneog.

Tá blúirí bána de ábhar éigin a bhfuil smionagar déanta de ag an crann le feiscint i lár an ghrianghraif. Ach cén sórt crutha a bhí ar an ábhar bán úd sarar iompaíodh ina smionagar é? Má fhéachtar ar uachtar an ghrianghraif, tá nod le fáil ann.

Troscán gáirdín as plaisteach a bhí ann, tráth. Agus bhíodh sé de ghnás ag na seanóirí a bheith ina suí anseo amuigh san aer ó mhaidin go luí na gréine.

Chuir an grianghraf thuas dhá phíosa - A Aingeal ghil Dé (Aonghus) agus Eotanáis (Áine) - a léigh mé le déanaí i gcuimhne dom.

Is amhlaidh go raibh tamhan an chrainn lofa tríd is tríd agus níorbh iad na duilleoga a thit go talamh sa chás seo. Samhlaíodh dom ag an am gur mar fhathach tostach traochta ar thit an crann críon chun talaimh.

Ach fathach críonna a bhí ann freisin, dár ndóigh, mar ba i lár na hoíche ar thit sé. Agus níor gortaíodh aon duine.

Nó an é go raibh na hAingil Choimhdeachta ag déanamh ragoibre an oíche sin?

Und was heisst hier "Sea"?: Ag Tnúth leis an Deirge?

Dar le taighdeoirí eacnamaíochta feileann an soilsiú leictreach san oíche mar shlat tomhais le rathúnas tíortha éagsúla a chur i gcomparáid le chéile. Nuair a tógadh an grianghraf satailíte thuas (roimh 2003) bhí róthéamh gheilleagar na hÉireann le feiscint go soiléir, fiú amháin ón spás.

Bhí an Tíogar Ceilteach fós faoi lán seol. Nach raibh deirge bhreá fholláin air?

Cé gurb é an deirge an dath a bhaineann le rudaí eile freisin ar nós na caoire buile, mar shampla, nó ar nós na náire - ach dath an dúmháil is ea fós an dubh, nach ea? - is dócha gur ag tnúth leis an deirge thuas a bhí na vótálaithe agus iad ag vótáil ar son an chonartha.

rogha an lao, ó lao, ó lao, ó lao...

Eilmeldung!!!.......Scéala úr ag teacht isteach!!!......Bréacaing Niús!!!

Go heisiach ar fáil ón bhfoinse seo.....

Clár an Rialtais de chuid an chomhrialtais go díreach tar éis a fhoilsithe....

Ról lárnach ann don lao!!

T o g h a l a o !

Níl mé cinnte arbh é an t-olltoghchán abhus ba chúis leis nó nárbh é, ach rith an seanfhocal Gearmánach gan trócaire seo liom an lá cheana:

"Die dümmsten Kälber wählen ihre Metzger selber."

Is é is brí don abairt siúd ná: "Toghann (nó roghnaíonn) na laonna is dúire iad féin a mbúistéir."

Nó d'fhéadfaí a rá ar chaoi eile: "Is dá dtoiliúna féin a ritheann na laonna is dúire isteach sa seamlas."

Focal suimiúil is ea "seamlas". Tá sé gaolta leis an bhfocal Gearmánach "Schemel" a chiallaíonn "stól" nó "stól coise."

De bharr na cosúlachta idir an stól seo agus bord an bhúistéara dob' é i gcaitheamh na n-aoiseanna an t-ainm a fuair an áit ina maraítear na beithígh ná "seamlas" - de réir an fhoclóra, ar aon nós.

Ach an bhfuil an dara rogha ag na laonna bochta?

An é i ndáiríre nach é an rogha (nó an toghchán) atá ar fáil feasta ach rogha an dá dhíogha?

Ní féidir gurb é go bhfuil siad ag éalú óna feoilséantóirí agus iad (na laonna) ar táinrith isteach sa seamlas!?

Gach seans gur laonna cliste iad i ndáiríre, má smaoinítear air. Sa lá inniu ní féidir rith isteach sa seamlas mar táthar ann cheana féin.

Gramadach na Beorach

Chuas i ngleic le déanaí le roinnt moltaí a deineadh ó thaobh an Choiste Téarmaíochta maidir le pointí áirithe gramadaí. I dtús báire dob' é "cur i bhfeidhm an tséimhithe i ndiaidh ainmfhocal baininscneach éiginnte san uimhir uatha" a bhí le bheith idir chamáin agam.

Ábhar a bheadh caolchúiseach go leor, do bhíos ag ceapadh, a luaithe a bheifeá sáite istigh ann.

Agus conas is fearr na moltaí siúd a "inmheánú"?

Is féidir iad a léamh, mar shampla.

Ach b'fhéidir gurbh fhearr dul i ngleic leis an ábhar ar chaoi speisialta... go dlúthphearsanta, mar a déarfá.

Nach mbíonn lucht na h-oideolaíochta de shíor ag maíomh go mba thúisce agus go mba bhuaine a ngreamaíonn ábhar éigin den inchinn ach mothúchán de shórt éigin a bheith ag baint leis an eachtra fhoghlamtha, nó leis an eachtra foghlamtha?

Bhí - más buan mo chuimhne - scríofa sa réamhrá: "Ní mór a rá nach mbaineann an t-ábhar thíos ach le cúpla pionta achrannach a bhí ag cruthú deacrachtaí dúinn...".

Is dócha gurbh é an méid san a sholáthair an leid dom.

Do bheartaigh mé liom ar an toirt saghas turgnaimh a chur i ngníomh agus ghlacas chugam "An Séimhiú Idirdhealaitheach" mar ábhar turgnaimh.

"Tharlódh go bhféadfaí breathnú ar phéire ainmfhocal faoi dhá ghné éagsúil den riail, agus go mbeadh an séimhiú nó an loime ceart de réir na gné den riail a d’fheilfeadh:

ceathrú caorach (cuid de chaora) / ceathrú chaorach (ainm ar phlanda)

culaith mairnéalaigh (ar le mairnéalach í) / culaith mhairnéalaigh (stíl chulaithe)

gloine bheorach (cineál gloine) / gloine beorach (lán le beoir)

..."

Ag an bpointe seo cuireadh tús leis an turgnamh.

Céim a hAon

Gloine bheorach

Séard is mian don séimhiú a chur in iúl dúinn anseo ná gur cineál gloine é an ghloine bheorach, gloine a bhfuil an bheoir i ndlúth is in inneach i gcruth na gloine fhéin - cé go gcaithfí a rá go bhfuil, ar chaoi éigin, folús mishásúil ag baint leis an gcoincheap, agus - chun na fírinne a rá - leis an ngloine fhéin.

Céim a DóGloine beorach

Gloine atá ann sa chás seo agus í lán le beoir. Is amhlaidh nach féidir séimhiú nó "h" éigin ar bith a analú isteach sa ghloine - agus tá an séimhiú ar lár dá bharr (agus ar chúis éigin, is cuma sin). I ndáiríre, is gloine bheorach í atá lán le beoir! Gloine bheorach beorach a bheadh ann mar sin, de réir na saoithínteachta. Sláinte!

Céim a Trí
Aisteach go leor ach ní gloine beorach feasta an ghloine bheorach seo. Tá an bheoir i ndlúth agus in inneach i gcruth na gloine fós, ach, ag an bpointe seo, ní h-amháin sa ghloine.

B' fhéidir a rá go mbeadh gramadach na beorach imithe i bhfeidhm beagáinín ar an té a d'fhoghlaimeodh í ar an gcaoi seo.

Ach is rud casta dofhoghlamtha é an ghramadach. Gach seans nach mbeadh sí ar do chumas chomh luath sin.

Cad a dhéanfadh an dalta díograsach, mar sin, sa chás seo?

Ar dhóigh éigin, déarfainn go nglacfadh sé leis na seanfhocail chríonna ársa seo a leanas:

Ní cleas é go ndéantar trí huaire é.

+

Cleachtadh a dhéanann máistreacht!

Dán i gcuimhne ar dhuine a d'imigh uainn cothrom na míosa seo...

Nóin Mheán Fomhair


Go séimh an ghrian
Is a loinnir chaoin
Nóin Mheán Fomhair
Dom fhéin is leor


Glórtha leanaí
Is gadhair ag amhastrach
Cloistear macallaí
I scabhait na cathrach


I scabhait i gcéin
Ar fud na cruinne
I scabhait i gcéin
Tríd siar mo chuimhne


Ar ceal an samhradh
Mar leannán teite
Amháin a bharróg
A d'fhág a rian


Is gach aon chuimhne
Fós ar foluain

Mar chumhracht bhinn
San aer go ciúin


A dhuilleog ghlas
Ná bí imníoch
Mar is duilleog óir
A thitfidh go críoch


Go séimh an ghrian
Is a loinnir chaoin
Nóin Mheán Fomhair
Dom fhéin is leor

september noon


tinged with sunlight
touched with warmth
september noon
is all you want


barking dogs
and children calling
echoes sound
in alleyways


alleyways
in the city
alleyways
back through your life


summer ’s gone
just like a lover
its embrace
has left its scent


the tranquil air
clings tenderly
to the gentle fragrance
of memory


and prophets say
that leaves once green
will turn to gold
before they fall


tinged with sunlight
touched with warmth
september noon
is all you want

Múnla na staire: Cáin agus Áibil

"Áibil" ?

Roinnt blianta ó shin agus an fhealsúnacht mar phríomhábhar léitheoireachta agam le feadh tréimhse, do fuair mé mo chéad fhorbhreathnú ar an ábhar sin leis an leabhar iontach seo. Faraor, ach ní dóigh liom go bhfuil an leabhar sin ar fáil in aon teanga eile seachas an Ghearmáinis cé go bhfuil leabhar den chineál céanna scríofa ag Bertrand Russell i mBéarla - nach bhfuil léite agam.

Ar ndóigh, ní bheadh leabhar ar an bhfealsúnacht críochnúil gan phlé ar an reiligiún a bheith ann agus bhí caibidil sa leabhar céanna faoin mBúdachas. Rith sé go luath liom agus mé ag léamh faoi Shiddartha Gautama, bunaitheoir an Bhúdachais, go raibh cosúlachtaí suntasacha ann idir an dearcadh a bhí aige agus an dearcadh a bhí ag Íosa, faoi mar a ríomhtar é sa Bhíobla.

D'éag Siddartha Gautama breis is 400 bliain RCh. De réir na léarscáile a ndeachaigh mé i gcomhairle léí, níl ceantar an Tiomna Nua chomh fada sin ó cheantar Siddartha. Ní bheadh sé dodhéanta ar fad smaointe agus idéanna a scaipeadh ó áit amháin go dtí an áit eile.

San idirlíon d'fhionn mé go raibh an ceangal féideartha céanna tugtha faoi deara agus á phlé i bhfad cheana féin - ní nach ionadh. Agus an tsíorcheist maidir le fianaisí stairiúla: An bhfuil rud ábhartha taobh thiar de na cosúlachtaí siúd nó an é nach bhfuil ann ach comhtharlú a bhféadfadh scéal craicneach a déanamh as?

Is fíor go mothaíonn na creidmhigh míshuaimhneach uaireanta nuair a bhíonn luath-stair an chreidimh faoi chaibidil amháin ó thaobh na stairiúlachta de. Mar shampla, do dhein John Henry Newman i gcónaí a dhícheall a mhic léinn a chosaint ar an amhras agus a chóip de "Aois na hEagna" de chuid Tomás Paine de shíor faoi ghlas agus faoi cheilt aige sa taisceadán. D'ainneoin sin tá gnéithe suimiúla ag baint le stair na reiligiún ar fad ar fiú trácht a dhéanamh orthu.

Bhíos ag breathnú ar chlár teilifíse le déanaí mar gheall ar an réamhstair, na Homo sapiens, na Homo (sapiens) neanderthalensis agus faoi mar a d'imigh na Homo (sapiens) neanderthalensis ar neamhní thart ar 30.000 bliain ó shin.

Cad ba chúis le dul ó amharc na Neandertaler? Níor tugadh freagra ar an gceist sin sa chlár. Ní nach ionadh agus chomh fada siar agus ar tharla cibé rud a tharla nach bhfuil ach teoiricí in ionad eolais ag na pailé-antraipeolaithe maidir le h-údar na tubaiste.

Is é an buille faoi thuairim a thugann roinnt de na pailé-antraipeolaithe ná gurbh amhlaidh gur dhein na Homo sapiens ár ar na Homo (sapiens) neanderthalensis. Sórt uileloiscthe a bhí ann agus na Homo sapiens ag déanamh seilge ar an dream eile go dtí go raibh na Neandertaler scriosta go h-iomlán faoi dheireadh.

Más fíor an méid sin - agus níl an leagan féideartha sin den scéal chomh neamhdhóchúil in aon chor - is cinnte gur chuaigh na h-imeachtaí céanna go mór i bhfeidhm ar na Homo sapiens féin agus gur fhan siad i gcuimhne, i gcomhfhiosacht agus - an meall is mó ar deireadh - i gconsias an phobail úd.

Agus maidir leis an scéal faoi Cháin agus Áibil sa Bhíobla: an bhfuil macalla ón ré eile i bhfad siar le cloisint sa scéal sin?

Auf Cló: Cúrsaí éagsúlachta... agus Corcaigh chun tosaigh arís boy!

http://www.tagesspiegel.de/magazin/wissen/art304,2891298

Sa Chorrán Méith thart ar 11,000 bliain ó shin d'éirigh na chéad Homo Sapiens as a bheith ag fánaíocht agus de shíor ar thóir na seilge agus thosaigh siad ag dul i mbun na feirmeoireachta, na sibhialtachta (agus, i ndeireadh dála, an téimh dhomhanda).

Gnátheagna na seandálaíochta is é an méid thuas. Ceapadh i measc na seandálaithe go dtí seo freisin gur tháinig an fheirmeoireacht (mar bhonn na sibhialtachta) 8,500 bliain ó shin go dtí an Eoraip mar idé agus - cibé slí inar scaipeadh an idé úd - ba gheall le cinnteacht é nárbh inimirce treibheanna a raibh an eolas acu agus na scileanna ar a gcumas acu ba chúis leis.

Ach ní raibh an ceart ag na fir léinn de réir dealraimh. Tá fianaise ghéiniteach fionnta ag seandálaí in Ollscoil Chorcaí agus antraipeolaithe na hollscoile i Mainz na Gearmáine a bhréagnaíonn teoiric imirce "neamhábharach" an choincheapa. Seanchnámha agus 484 Eorpaigh ón aimsir láithreach a bhí á dtástáil acu.

Mar gheall ar an éagsúlacht sa DNA i measc na n-ábhar tástála is amhlaidh gur daoine iad agus ní coincheapa amháin gan an duine mar chóir iompair acu a bhí ag bogadh leo ar fud na gcríocha agus ag breith na sibhialtachta leo. Mórghluaiseachtaí daoine isteach san Eoraip i rith na n-aoiseanna, nach raibh samhlaithe riamh ag na seandálaithe agus nach raibh dá bharr sin curtha san áireamh acu go dtí seo agus iad ag meas fhorás na staire, ba chúis leis nach meascán cothrom é DNA na hEorpa ach go maireann fós éagsúlacht na sinsear éagsúil anuas go dtí an lá inniu.

"Mit ihrem Ergebnis stehen die Mainzer Forscher auch nicht alleine da. Erst vor wenigen Tagen hatte der Archäologe Ron Pinhasi von der Universität Cork in Irland ein ähnliches Ergebnis präsentiert. In einer Studie, die im Fachblatt „Plos One" erschien, hatte er Schädel von frühen Bauern mit denen von Jägern und Sammlern verglichen – und war ebenfalls zum Ergebnis gekommen, dass die beiden Gruppen nicht miteinander verwandt seien."

"Agus níorbh iad amháin na Mainzer a bhain an toradh sin amach. Ach cúpla lá ó shin d'fhoilsigh an seandálaí Ron Pinhasi ó Ollscoil Chorcaí in Éirinn toradh den chineál céanna. I staidéir a d'fhoilsíodh san iris "Plos One" do dhein sé comparáid idir blaoscanna ar leo luath-fheirmeoirí iad agus blaoscanna de chuid fiagaithe cnuasaitheóirí agus bhain sé an tátal céanna as - nach raibh na dreamanna úd gaolmhar le chéile."

Deimhnithe go hoifigiúil! Sin-seanmháthair le Gaeilge dhúchais.

Cé go bhfuil suim an phobail ina ghinealach fhéin ag fás le feadh tamaill anuas níl aon athrú tagtha ar an seanfhíoras gur leadránaí craobh ghinealaigh an fhir thall ná aon ní eile ar domhan.

Mar a fógraíodh sna meáin chuir an Chartlann Náisiúnta bunachar sonraí digiteach an daonáirimh 1911 ar fáil inné agus is féidir le gach duine dul i mbun taighde ann ar a chraobh ghinealaigh ach an nasc http://www.census.nationalarchives.ie/search/ a chliceáil agus an áis chuardaigh a úsáid.

Agus na daoine ag comhlánú na bhfoirmeacha i 1911 b'éigean dóibh ceist a fhreagairt mar gheall ar cé acu an raibh nó nach raibh an Ghaelainn ar a gcumas acu. Léiríonn freagraí na ceiste sin - a bheag nó a mhór de - staid na teanga agus dáileadh na gcainteoirí dúchais ar fud na gceantar ina raibh an teanga fós ar mharthain iontu sa bhliain 1911.

Le teann fiosrachta do dheineas mearthaighde beag ar na ceantair tuaithe thart timpeall ar Chluain Meala i ndeisceart Thiobrad Árainn agus thart timpeall ar Inis Caoin in iarthar Chorcaí.

Agus toradh an taighde bhig? I roinnt mhaith de na teaghlaigh sna ceantair úd bhí na seandaoine dátheangach nó bhí gach duine fiú sa teaghlach dátheangach. Pócaí teoranta a bhí i gceist, ar ndóigh, cé go raibh iarthar Chorcaí i bhfad níos láidre mar cheantar Gaelainne san am sin.

D'ainneoin go raibh gluaiseacht athbheochana na teanga ag múscailt mórtais cine agus teanga ag an am céanna bheinn muiníneach as beachtas mhórchuid na faisnéise. Bhí na cainteoirí dúchais braislithe nó cnuasaithe i bpócaí teoranta. Dá mba é mórtas teanga seachas cumas teanga ba chúis leis na freagraí bheadh patrún ní ba scaipthe ann.

Ba as Uí Bhreacáin in iarthar chontae an Chláir mo shin-seanmháthair agus ba gheall le Gaeltacht í an áit chéanna fós sa bhliain 1911. Tar éis a pósta bhí sí ina cónaí i bhfoisceacht cúpla míle ón Inis. Dúradh riamh gurbh cainteoir dúchais í agus tá an deimhniú oifigiúil ann anois!

(A mhuintir na Gaeltachta, nach truamhéalach an t-ainniseoir é an duine Galltachta agus sceitimíní air go raibh Gaeilge dhúchais ag ceann de na cian-ghlúine ;) )

"Ar Choinleach Glas an Fhomhair"

Ar choinleach glas an Fhomhair

A stóirín gur dhearc mé uaim

Ba dheas do chos i mbróg

'S ba ró-dheas do leagan siúil

Do ghrua ar dhath na rósaí

'S do chúirníní bhí fite dlúth

Monuar gan sinn 'nár bpósadh

Nó ar bórd loinge ag triall chun siúil.

Tá buachaillí na h-áite seo

A' gáire 'gus ag éirí teann

Is lucht na gcocán árd

A' deánamh fáruis do mo chailín donn

Dá ngluaiseadh Rí na Spáinne

Thar sáile 's a shluaite cruinn

Bhrúfainn féar is fásach

'S bhéinn ar láimh le mo chailín donn.

'Sé chuala mé Dé Domhnaigh

Mar chómhrá 'gabháil idir mhná

Go raibh sí 'gabháil 'a pósadh

Ar óigfhear dá bhfuil san áit.

A stóirín glac mo chomhairle

'S a' fomhar seo fan mar atá

'S cha leigim le 'bhfuil beo thú

A stór nó 's tú mo ghrá.

http://www.youtube.com/watch?v=Oi0M7PLJZKw

"A' deánamh fáruis do mo chailín donn": tá an líne sin feicthe agam le "A' deánamh airnéis' do mo chailín donn". Níor éirígh liom an focal "fáruis" a aimsiú sna gnáthfhoinsí, ach thabharfainn buille faoi thuairim gur "fearas / fearais" (=uirlis) atá i gceist.

Pé scéal é, ba chóir do na mná ardnósacha leis na cocáin arda a gcuid cnotaí gruaige a scaoileadh anuas, a gcuid oibre a dhéanamh féin agus gan a bheith ag iarraidh cailín aimsire a dhéanamh den chailín donn bocht! ;)